Selasa, 06 Oktober 2015

HADIS AQIDAH (Iman Membebaskan Dari Siksa)



HADIS AQIDAH
Iman Membebaskan Dari Siksa

1.    Terjemah (Hadis Bukhari : 2644)
Kitab : Jihad  dan Penjelajahan
Bab    : Nama Kuda dan Keledai
حَدَّثَنِى إِسْحَاقُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ سَمِعَ يَحْيَى بْنَ آدَمَ حَدَّثَنَا أَبُو الأَحْوَصِ عَنْ أَبِى إِسْحَاقَ عَنْ عَمْرِو بْنِ مَيْمُونٍ عَنْ مُعَاذٍ - رضى الله عنه - قَالَ كُنْتُ رِدْفَ النَّبِىِّ - صلى الله عليه وسلم - عَلَى حِمَارٍ يُقَالُ لَهُ عُفَيْرٌ ، فَقَالَ « يَا مُعَاذُ ، هَلْ تَدْرِى حَقَّ اللَّهِ عَلَى عِبَادِهِ وَمَا حَقُّ الْعِبَادِ عَلَى اللَّهِ » . قُلْتُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ أَعْلَمُ . قَالَ « فَإِنَّ حَقَّ اللَّهِ عَلَى الْعِبَادِ أَنْ يَعْبُدُوهُ وَلاَ يُشْرِكُوا بِهِ شَيْئًا ، وَحَقَّ الْعِبَادِ عَلَى اللَّهِ أَنْ لاَ يُعَذِّبَ مَنْ لاَ يُشْرِكُ بِهِ شَيْئًا » . فَقُلْتُ يَا رَسُولَ اللَّهِ ، أَفَلاَ أُبَشِّرُ بِهِ النَّاسَ قَالَ « لاَ تُبَشِّرْهُمْ فَيَتَّكِلُوا »
Artinya :
Telah bercerita kepadaku Ishaq bin Ibrahim dia mendengar Yahya bin Adam telah bercerita kepada kami Abu Al Ahwash dari Abu Ishaq dari 'Amru bin Maimun dari Mu'adz radliallahu 'anhu berkata: "Aku pernah membonceng di belakang Nabi shallallahu 'alaihi wasallam diatas seekor keledai yang diberi nama 'Uqoir lalu Beliau bertanya: "Wahai Mu'adz, tahukah kamu apa hak Allah atas para hamba-Nya dan apa hak para hamba atas Allah?" Aku jawab: "Allah dan Rosul-Nya yang lebih tahu". Beliau bersabda: "Sesungguhnya hak Allah atas para hamba-Nya adalah hendankah beribadah kepada-Nya dan tidak menyekutukan-Nya dengan sesuatu apapun dan hak para hamba-Nya atas Allah adalah seorang hamba tidak akan disiksa selama dia tidak menyekutukan-Nya dengan sesuatu apapun". Lalu aku berkata: "Wahai Rasulullah, apakah boleh aku menyampaikan kabar gembira ini kepada manusia?" Beliau menjawab: "Jangan kamu beritahukan mereka sebab nanti mereka akan berpasrah saja".



2.      Takhrij (Maktabah Syamilah)

a.       Hadis Shahih Bukhori 5912
حَدَّثَنَا مُوسَى بْنُ إِسْمَاعِيلَ حَدَّثَنَا هَمَّامٌ عَنْ قَتَادَةَ عَنْ أَنَسٍ عَنْ مُعَاذٍ قَالَ أَنَا رَدِيفُ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فَقَالَ يَا مُعَاذُ قُلْتُ لَبَّيْكَ وَسَعْدَيْكَ ثُمَّ قَالَ مِثْلَهُ ثَلَاثًا هَلْ تَدْرِي مَا حَقُّ اللَّهِ عَلَى الْعِبَادِ قُلْتُ لَا قَالَ حَقُّ اللَّهِ عَلَى الْعِبَادِ أَنْ يَعْبُدُوهُ وَلَا يُشْرِكُوا بِهِ شَيْئًا ثُمَّ سَارَ سَاعَةً فَقَالَ يَا مُعَاذُ قُلْتُ لَبَّيْكَ وَسَعْدَيْكَ قَالَ هَلْ تَدْرِي مَا حَقُّ الْعِبَادِ عَلَى اللَّهِ إِذَا فَعَلُوا ذَلِكَ أَنْ لَا يُعَذِّبَهُمْ حَدَّثَنَا هُدْبَةُ حَدَّثَنَا هَمَّامٌ حَدَّثَنَا قَتَادَةُ عَنْ أَنَسٍ عَنْ مُعَاذٍ بِهَذَا
الجزء : 5
الصفحة : 2312 
الكتاب : الجامع الصحيح المختصر
المؤلف : محمد بن إسماعيل أبو عبدالله البخاري الجعفي
الناشر : دار ابن كثير ، اليمامة - بيروت
الطبعة الثالثة ، 1407 - 1987
تحقيق : د. مصطفى ديب البغا أستاذ الحديث وعلومه في كلية الشريعة - جامعة دمشق
عدد الأجزاء : 6

Artinya:
Telah menceritakan kepada kami Musa bin Isma'il telah menceritakan kepada kami Hammam dari Qatadah dari Anas dari Mu'adz dia berkata; "Aku pernah membonceng Nabi shallallahu 'alaihi wasallam lalu beliau bersabda: "Wahai Mu'adz!." Aku menjawab; "Ya, saya memenuhi panggilan anda." Beliau bersabda seperti itu hingga tiga kali, lalu beliau melanjutkan: "Apakah kamu tahu hak Allah atas hamba-Nya?" Aku menjawab; "Tidak." Beliau bersabda: "Hak Allah atas hamba-Nya adalah hendaknya mereka beribadah kepada-Nya dan tidak menyekutukan-Nya dengan suatu apapun." Kemudian beliau melanjutkan perjalanannya sesaat lalu bersabda lagi: "Wahai Mu'adz!." Jawabku; "Ya, aku penuhi panggilanmu." Beliau bersabda: "Apakah kamu tahu hak hamba atas Allah jika hamba tersebut melaksanakan hal itu?, yaitu Allah tidak akan menyiksa mereka." Telah menceritakan kepada kami Hudbah telah menceritakan kepada kami Hammam telah menceritakan kepada kami Qatadah dari Anas dari Mu'adz dengan hadits ini.

b.      Hadis Shahih Bukhari No. 6135
حَدَّثَنَا هُدْبَةُ بْنُ خَالِدٍ حَدَّثَنَا هَمَّامٌ حَدَّثَنَا قَتَادَةُ حَدَّثَنَا أَنَسُ بْنُ مَالِكٍ عَنْ مُعَاذِ بْنِ جَبَلٍ - رضى الله عنه - قَالَ بَيْنَمَا أَنَا رَدِيفُ النَّبِىِّ - صلى الله عليه وسلم - لَيْسَ بَيْنِى وَبَيْنَهُ إِلاَّ آخِرَةُ الرَّحْلِ فَقَالَ « يَا مُعَاذُ » . قُلْتُ لَبَّيْكَ يَا رَسُولَ اللَّهِ وَسَعْدَيْكَ ، ثُمَّ سَارَ سَاعَةً ثُمَّ قَالَ « يَا مُعَاذُ » . قُلْتُ لَبَّيْكَ رَسُولَ اللَّهِ وَسَعْدَيْكَ ، ثُمَّ سَارَ سَاعَةً ثُمَّ قَالَ « يَا مُعَاذُ بْنَ جَبَلٍ » . قُلْتُ « لَبَّيْكَ رَسُولَ اللَّهِ وَسَعْدَيْكَ . قَالَ « هَلْ تَدْرِى مَا حَقُّ اللَّهِ عَلَى عِبَادِهِ » . قُلْتُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ أَعْلَمُ . قَالَ « حَقُّ اللَّهِ عَلَى عِبَادِهِ أَنْ يَعْبُدُوهُ ، وَلاَ يُشْرِكُوا بِهِ شَيْئًا » . ثُمَّ سَارَ سَاعَةً ثُمَّ قَالَ « يَا مُعَاذُ بْنَ جَبَلٍ » . قُلْتُ لَبَّيْكَ رَسُولَ اللَّهِ وَسَعْدَيْكَ . قَالَ « هَلْ تَدْرِى مَا حَقُّ الْعِبَادِ عَلَى اللَّهِ إِذَا فَعَلُوهُ » . قُلْتُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ أَعْلَمُ . قَالَ « حَقُّ الْعِبَادِ عَلَى اللَّهِ أَنْ لاَ يُعَذِّبَهُمْ »
الجزء : 5
الصفحة : 2384
الكتاب : الجامع الصحيح المختصر
المؤلف : محمد بن إسماعيل أبو عبدالله البخاري الجعفي
الناشر : دار ابن كثير ، اليمامة - بيروت
الطبعة الثالثة ، 1407 - 1987
تحقيق : د. مصطفى ديب البغا أستاذ الحديث وعلومه في كلية الشريعة - جامعة دمشق
عدد الأجزاء : 6
Artinya:
Telah menceritakan kepada kami Hudbah bin Khalid telah menceritakan kepada kami Hammam telah menceritakan kepada kami Qatadah telah menceritakan kepada kami Anas bin Malik dari Mu'adz bin Jabal radhilayyahu'anhu mengatakan, ketika aku dibonceng Nabi shallallahu 'alaihi wasallam, dan tidak ada penghalang antara diriku dan dia selain pelepah kayu yang diletakkan dipunggung unta, beliau berseru: "Hai Mu'adz!" 'Baik, dan aku penuhi panggilanmu Ya Rasulullah, ' Jawabku. Lantas beliau lanjutkan perjalanan beberapa saat dan berujar: "Hai Mu'adz!" 'Baik, dan aku penuhi panggilanmu hai Rasulullah, ' Jawabku. Beliau bertanya: "Apa hak Allah atas hamba-Nya?" Aku menjawab; 'Allah dan Rasul-Nya yang lebih tahu'. Beliau bersabda: "Hak Allah atas hamba-Nya adalah agar mereka beribadah kepada-Nya semurni-murninya, dan tidak menyekutukan-Nya dengan sesuatu apapun." Kemudian beliau meneruskan perjalanan dan berseru; "hai Mu'adz, ' 'Baik, dan aku penuhi panggilanmu hai Rasulullah, ' Jawabku. Tanya beliau; "Apa hak hamba atas Allah?" Kujawab; 'Allah dan rasul-Nya lah yang lebih tahu'. Beliau menjelaskan: "Hak hamba atas Allah adalah agar Dia tidak menyiksa mereka."
c.       Hadis Shahih Muslim 152
حَدَّثَنَا هَدَّابُ بْنُ خَالِدٍ الأَزْدِىُّ حَدَّثَنَا هَمَّامٌ حَدَّثَنَا قَتَادَةُ حَدَّثَنَا أَنَسُ بْنُ مَالِكٍ عَنْ مُعَاذِ بْنِ جَبَلٍ قَالَ كُنْتُ رِدْفَ النَّبِىِّ -صلى الله عليه وسلم- لَيْسَ بَيْنِى وَبَيْنَهُ إِلاَّ مُؤْخِرَةُ الرَّحْلِ فَقَالَ « يَا مُعَاذَ بْنَ جَبَلٍ ». قُلْتُ لَبَّيْكَ رَسُولَ اللَّهِ وَسَعْدَيْكَ. ثُمَّ سَارَ سَاعَةً ثُمَّ قَالَ « يَا مُعَاذَ بْنَ جَبَلٍ ». قُلْتُ لَبَّيْكَ رَسُولَ اللَّهِ وَسَعْدَيْكَ. ثُمَّ سَارَ سَاعَةَ ثُمَّ قَالَ « يَا مُعَاذَ بْنَ جَبَلٍ ». قُلْتُ لَبَّيْكَ رَسُولَ اللَّهِ وَسَعْدَيْكَ. قَالَ « هَلْ تَدْرِى مَا حَقُّ اللَّهِ عَلَى الْعِبَادِ ». قَالَ قُلْتُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ أَعْلَمُ. قَالَ « فَإِنَّ حَقَّ اللَّهِ عَلَى الْعِبَادِ أَنْ يَعْبُدُوهُ وَلاَ يُشْرِكُوا بِهِ شَيْئًا ». ثُمَّ سَارَ سَاعَةً ثُمَّ قَالَ « يَا مُعَاذَ بْنَ جَبَلٍ ». قُلْتُ لَبَّيْكَ رَسُولَ اللَّهِ وَسَعْدَيْكَ. قَالَ « هَلْ تَدْرِى مَا حَقُّ الْعِبَادِ عَلَى اللَّهِ إِذَا فَعَلُوا ذَلِكَ ». قَالَ قُلْتُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ أَعْلَمُ. قَالَ « أَنْ لاَ يُعَذِّبَهُمْ ».
الجزء : 1
الصفحة : 75
الكتاب : صحيح مسلم
المؤلف : مسلم بن الحجاج أبو الحسن القشيري النيسابوري
الناشر : دار الجيل بيروت + دار الأفاق الجديدة ـ بيروت
عدد الأجزاء : ثمانية أحزاء في أربع مجلدات
Artinya:
Telah menceritakan kepada kami Hudbah bin Khalid telah menceritakan kepada kami Hammam telah menceritakan kepada kami Qatadah telah menceritakan kepada kami Anas bin Malik dari Mu'adz bin Jabal radliallahu 'anhu dia berkata; "Ketika saya membonceng Nabi shallallahu 'alaihi wasallam dan tidak ada yang menengahi keduanya melainkan hanya kursi kecil diatas pelana. Beliau bersabda, "Wahai Muadz bin Jabal!" Jawabku, "Ya wahai Rasulullah! saya penuhi pangilan anda", kemudian berjalan sesaat lalu bertanya, "Wahai Muadz bin Jabal!" jawabku, "Ya, wahai Rasulullah saya penuhi panggilan anda", kemudian beliau berjalan sesaat dan bertanya, "Wahai Mua'dz bin Jabal." Jawabku, "Ya wahai Rasulullah! saya penuhi pangilan anda", beliau bersabda: "Apakah engkau tahu apa hak Allah atas para hamba?" Jawabku, "Allah dan Rasul-Nya yang lebih tahu." Beliau bersabda: "Hak Allah atas para hamba-Nya adalah agar mereka beribadah kepada-Nya semata dan tidak menyekutukan-Nya dengan suatu apapun", Kemudian beliau berjalan sesaat dan bersertu, "Wahai Mua'adz bin Jabal." Jawabku; "Ya wahai Rasulullah, saya penuhi panggilan anda." Beliau bersabda: "Apakah engkau tahu hak hamba atas Allah, jika mereka melakukan itu?" Jawabku; "Allah dan Rasul-Nya yang lebih tahu", beliau bersabda: "Hak para hamba atas Allah adalah Dia tidak akan menyiksa mereka."
d.      Hadis Shahih Muslim No. 153
حَدَّثَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ حَدَّثَنَا أَبُو الأَحْوَصِ سَلاَّمُ بْنُ سُلَيْمٍ عَنْ أَبِى إِسْحَاقَ عَنْ عَمْرِو بْنِ مَيْمُونٍ عَنْ مُعَاذِ بْنِ جَبَلٍ قَالَ كُنْتُ رِدْفَ رَسُولِ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- عَلَى حِمَارٍ يُقَالُ لَهُ عُفَيْرٌ قَالَ فَقَالَ « يَا مُعَاذُ تَدْرِى مَا حَقُّ اللَّهِ عَلَى الْعِبَادِ وَمَا حَقُّ الْعِبَادِ عَلَى اللَّهِ ». قَالَ قُلْتُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ أَعْلَمُ. قَالَ « فَإِنَّ حَقَّ اللَّهِ عَلَى الْعِبَادِ أَنْ يَعْبُدُوا اللَّهَ وَلاَ يُشْرِكُوا بِهِ شَيْئًا وَحَقُّ الْعِبَادِ عَلَى اللَّهِ عَزَّ وَجَلَّ أَنْ لاَ يُعَذِّبَ مَنْ لاَ يُشْرِكُ بِهِ شَيْئًا ». قَالَ قُلْتُ يَا رَسُولَ اللَّهِ أَفَلاَ أُبَشِّرُ النَّاسَ قَالَ « لاَ تُبَشِّرْهُمْ فَيَتَّكِلُوا »
الجزء : 1
الصفحة : 43
الكتاب : الجامع الصحيح المسمى صحيح مسلم
المؤلف : أبو الحسين مسلم بن الحجاج بن مسلم القشيري النيسابوري
الناشر : دار الجيل بيروت + دار الأفاق الجديدة ـ بيروت
عدد الأجزاء : ثمانية أحزاء في أربع مجلدات
Artinya:
Telah menceritakan kepada kami Abu Bakar bin Abu Syaibah telah menceritakan kepada kami Abu al-Ahwash Sallam bin Sulaim dari Abu Ishaq dari Amru bin Maimun dari Mu'adz bin Jabal dia berkata, "Saya berada di boncengan Rasulullah di atas keledai yang dinamakan Ufair." Beliau lalu bersabda: "Wahai Mu'adz apakah kamu mengetahui apa hak Allah atas hamba dan hak hamba atas Allah.' Mu'adz berkata, 'Aku lalu menjawab, 'Allah dan Rasul-Nya lebih mengetahui.' Beliau bersabda: "Sesungguhnya hak Allah atas hamba adalah kalian menyembah Allah dan tidak mensyirikkan-Nya dengan sesuatu apa pun, dan hak hamba atas Allah adalah agar tidak disiksa orang yang tidak mensyirikkan-Nya dengan sesuatu apa pun.' Mu'adz berkata, 'Saya lalu berkata, 'Wahai Rasulullah, tidakkah boleh aku memberitakannya kepada manusia? ' Beliau menjawab: 'Jangan kamu memberitahukannya kepada mereka sehingga mereka bersandar kepadanya'."

e.       Hadis Sunan Tirmidzi No. 2855
حَدَّثَنَا مَحْمُودُ بْنُ غَيْلاَنَ حَدَّثَنَا أَبُو أَحْمَدَ حَدَّثَنَا سُفْيَانُ عَنْ أَبِى إِسْحَاقَ عَنْ عَمْرِو بْنِ مَيْمُونٍ عَنْ مُعَاذِ بْنِ جَبَلٍ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- « أَتَدْرِى مَا حَقُّ اللَّهِ عَلَى الْعِبَادِ ». قُلْتُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ أَعْلَمُ. قَالَ « فَإِنَّ حَقَّهُ عَلَيْهِمْ أَنْ يَعْبُدُوهُ وَلاَ يُشْرِكُوا بِهِ شَيْئًا ». قَالَ « فَتَدْرِى مَا حَقُّهُمْ عَلَيْهِ إِذَا فَعَلُوا ذَلِكَ ». قُلْتُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ أَعْلَمُ. قَالَ « أَنْ لاَ يُعَذِّبَهُمْ ». هَذَا حَدِيثٌ حَسَنٌ صَحِيحٌ. وَقَدْ رُوِىَ مِنْ غَيْرِ وَجْهٍ عَنْ مُعَاذِ بْنِ جَبَلٍ.
الجزء : 10
الصفحة : 141
الكتاب : سنن الترمذى
المؤلف : محمد بن عيسى بن سَوْرة بن موسى بن الضحاك، الترمذي، أبو عيسى

Artinya:
Telah menceritakan kepada kami Mahmud bin Ghailan telah menceritakan kepada kami Abu Ahmad telah menceritakan kepada kami Sufyan dari Abu Ishaq dari 'Amru bin Maimun dari Mu'adz bin Jabal dia berkata; Rasulullah shallallahu 'alaihi wasallam bersabda: "Apakah kamu mengetahui apa hak Allah terhadap hambaNya? ' Saya menjawab; 'Allah dan rasulNya lebih mengetahui.' Beliau bersabda: "Hak Allah atas mereka adalah agar mereka menyembahNya, dan tidak menyekutukanNya dengan sesuatu apapun." Beliau bertanya; "Apakah hak mereka atas Allah apabila mereka telah melakukan hal tersebut? ' Aku menjawab; 'Allah dan RasulNya lebih tahu.' Beliau bersabda: "Agar Allah tidak mengadzab mereka." Ini hadits hasan shahih, dan telah diriwayatkan dari bukan hanya satu sanad, dari Mu'adz bin Jabal.

f.       Hadis Musnad Ahmad No. 22639
حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ حَدَّثَنِى أَبِى حَدَّثَنَا وَكِيعٌ عَنْ إِسْرَائِيلَ عَنْ أَبِى إِسْحَاقَ عَنْ عَمْرِو بْنِ مَيْمُونٍ عَنْ مُعَاذٍ قَالَ كُنْتُ رِدْفَ رَسُولِ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- فَقَالَ « يَا مُعَاذُ أَتَدْرِى مَا حَقُّ اللَّهِ عَلَى الْعِبَادِ ». قَالَ قُلْتُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ أَعْلَمُ. قَالَ « أَنْ تَعْبُدُوهُ وَلاَ تُشْرِكُوا بِهِ شَيْئاً - قَالَ - فَهَلْ تَدْرِى مَا حَقُّ الْعِبَادِ عَلَى اللَّهِ إِذَا هُمْ فَعَلُوا ذَلِكَ ». قَالَ قُلْتُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ أَعْلَمُ. قَالَ « لاَ يُعَذِّبُهُمْ »
الجزء : 48
الصفحة : 88
الكتاب : مسند أحمد
المؤلف : أبو عبدالله أحمد بن محمد بن حنبل بن هلال بن أسد الشيباني. الفقيه والمحدث، صاحب المذهب.


Artinya:
Telah menceritakan kepada kami Waki' dari Isra`il dari Abu Ishaq dari 'Amr bin Maimun dari Mu'adz, ia berkata; Saya pernah membonceng Rasulullah Shallallahu'alaihi wasallam, beliau bersabda; "Hai Mu'adz! Apa hak Allah atas manusia?" saya menjawab; Allah dan RasulNya yang lebih tahu. Rasulullah Shallallahu'alaihi wasallam bersabda: "Bahwa kalian menyembahnya dan tidak menyekutukan-Nya dengan sesuatu pun." Rasulullah Shallallahu'alaihi wasallam bersabda: "Apa kau tahu hak manusia atas Allah bila mereka melakukan hal itu?" saya menjawab; Allah dan RasulNya yang lebih tahu. Rasulullah Shallallahu'alaihi wasallam bersabda: "Allah tidak menyiksa mereka."

g.      Hadis Musnad Ahmad No. 22641
حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ حَدَّثَنِى أَبِى حَدَّثَنَا وَكِيعٌ عَنِ الأَعْمَشِ عَنْ أَبِى سُفْيَانَ عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ قَالَ أَتَيْنَا مُعَاذَ بْنَ جَبَلٍ فَقُلْنَا حَدِّثْنَا مِنْ غَرَائِبِ حَدِيثِ رَسُولِ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم-. قَالَ نَعَمْ كُنْتُ رِدْفَهُ عَلَى حِمَارٍ - قَالَ - فَقَالَ « يَا مُعَاذُ بْنَ جَبَلٍ ». قُلْتُ لَبَّيْكَ يَا رَسُولَ اللَّهِ. قَالَ « هَلْ تَدْرِى مَا حَقُّ اللَّهِ عَلَى الْعِبَادِ ». قُلْتُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ أَعْلَمُ. قَالَ « إِنَّ حَقَّ اللَّهِ عَلَى الْعِبَادِ أَنَّ يَعْبُدُوهُ وَلاَ يُشْرِكُوا بِهِ شَيْئاً ». قَالَ ثُمَّ قَالَ « يَا مُعَاذُ ». قُلْتُ لَبَّيْكَ يَا رَسُولَ اللَّهِ. قَالَ « هَلْ تَدْرِى مَا حَقُّ الْعِبَادِ عَلَى اللَّهِ إِذَا هُمْ فَعَلُوا ذَلِكَ ». قَالَ قُلْتُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ أَعْلَمُ. قَالَ « أَنْ لاَ يُعَذِّبَهُمْ »
الجزء : 48
الصفحة : 90
 الكتاب : مسند أحمد
المؤلف : أبو عبدالله أحمد بن محمد بن حنبل بن هلال بن أسد الشيباني. الفقيه والمحدث، صاحب المذهب.
Artinya:
Telah menceritakan kepada kami Waki' dari Al A'masy dari Abu Sufyan dari Anas bin Malik, ia berkata; Kami mendatangi Mu'adz bin Jabal lalu kami berkata; Ceritakanlah hadits-hadits gharib dari Rasulullah Shallallahu'alaihi wasallam, ia berkata; Ya, saya pernah membonceng Rasulullah Shallallahu'alaihi wasallam diatas keledai, beliau bersabda; "Hai Mu'adz!" saya menjawab; Baik, wahai Rasulullah! Rasulullah Shallallahu'alaihi wasallam bersabda: " Apa hak Allah atas manusia?" saya menjawab; Allah dan RasulNya yang lebih tahu. Rasulullah Shallallahu'alaihi wasallam bersabda: "Bahwa kalian menyembahNya dan tidak menyekutukaNnya dengan sesuatu pun." Rasulullah Shallallahu'alaihi wasallam bersabda: "Hai Mu'adz!" saya menjawab; Baik, wahai Rasulullah! Rasulullah Shallallahu'alaihi wasallam bersabda: "Apa kau tahu hak manusia atas Allah bila mereka melakukan hal itu?" saya menjawab; Allah dan RasulNya yang lebih tahu. Rasulullah Shallallahu'alaihi wasallam bersabda: "Allah tidak menyiksa mereka."
h.      Hadis Musnad Ahmad No.22655
حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ حَدَّثَنِى أَبِى حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ جَعْفَرٍ حَدَّثَنَا شُعْبَةُ عَنْ عَبْدِ الْمَلِكِ بْنِ عُمَيْرٍ عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ أَبِى لَيْلَى عَنْ مُعَاذِ بْنِ جَبَلٍ قَالَ كُنْتُ رَدِيفَ رَسُولِ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- فَقَالَ « أَتَدْرِى مَا حَقُّ اللَّهِ عَلَى الْعِبَادِ ». قُلْتُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ أَعْلَمُ. قَالَ « أَنْ يَعْبُدُوهُ وَلاَ يُشْرِكُوا بِهِ شَيْئاً. قَالَ وَهَلْ تَدْرِى مَا حَقُّهُمْ عَلَيْهِ إِذَا فَعَلُوا ذَلِكَ ». قَالَ قُلْتُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ أَعْلَمُ. قَالَ « أَنْ لاَ يُعَذِّبَهُمْ »
الجزء : 48
الصفحة : 104
الكتاب : مسند أحمد
المؤلف : أبو عبدالله أحمد بن محمد بن حنبل بن هلال بن أسد الشيباني. الفقيه والمحدث، صاحب المذهب.

Artinya:
Telah menceritakan kepada kami Muhammad bin Ja'far telah menceritakan kepada kami Syu'bah dari 'Abdul Malik bin Umair dari 'Abdur Rahman bin Abu Laila dari Mu'adz bin Jabal, ia berkata; Saya pernah membonceng Rasulullah Shallallahu'alaihi wasallam kemudian beliau bersabda; "Apa kau tahu apa hak Allah atas manusia.?" Saya menjawab; Allah dan rasulNya lebih tahu. Rasulullah Shallallahu'alaihi wasallam bersabda: "Menyembahnya dan tidak menyekutukanNya dengan apa pun. Rasulullah Shallallahu'alaihi wasallam bersabda: "Apa kau tahu apa hak mereka atas Allah?" Saya menjawab; Allah dan rasulNya lebih tahu. Rasulullah Shallallahu'alaihi wasallam bersabda: "Allah tidak bakalan menyiksa mereka."

i.        Hadis Musnad Ahmad No. 22092
حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ حَدَّثَنِى أَبِى حَدَّثَنَا عَلِىُّ بْنُ عَاصِمٍ عَنْ خَالِدٍ الْحَذَّاءِ عَنْ أَبِى عُثْمَانَ النَّهْدِىِّ عَنْ مُعَاذِ بْنِ جَبَلٍ قَالَ كُنْتُ رَدِيفَ النَّبِىِّ -صلى الله عليه وسلم- فَقَالَ لِى « يَا مُعَاذُ أَتَدْرِى مَا حَقُّ اللَّهِ عَلَى الْعِبَادِ ». قُلْتُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ أَعْلَمُ. قَالَ « يَعْبُدُوهُ وَلاَ يُشْرِكُوا بِهِ شَيْئاً أَتَدْرِى مَا حَقُّ الْعِبَادِ عَلَى اللَّهِ إِذَا فَعَلُوا ذَلِكَ ». قَالَ قُلْتُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ أَعْلَمُ. قَالَ « يُدْخِلُهُمُ الْجَنَّةَ »
الجزء : 5
الصفحة : 234
الكتاب : مسند الإمام أحمد بن حنبل
المؤلف : أحمد بن حنبل أبو عبدالله الشيباني
الناشر : مؤسسة قرطبة - القاهرة
عدد الأجزاء : 6        
Artinya:
Telah bercerita kepada kami 'Ali bin 'Ashim dari Kholid Al Hadzdza` dari Abu 'Utsman An Nahdi dari Mu'adz bin Jabal berkata; Saya pernah membonceng Nabi Shallallahu'alaihiwasallam beliau bersabda kepadaku; "Hai Mu'adz! Tahukah kamu apa hak Allah atas manusia?" saya menjawab; Allah dan RasulNya yang lebih tahu. Rasulullah Shallallahu'alaihiwasallam bersabda: "Menyembah-Nya dan tidak menyekutukan-Nya dengan sesuatu pun." Rasulullah Shallallahu'alaihiwasallam bersabda: "Apa kau tahu hak manusia atas Allah bila mereka melakukan hal itu?" saya menjawab; Allah dan RasulNya yang lebih tahu. Rasulullah Shallallahu'alaihiwasallam bersabda: "Allah memasukkan mereka ke surga."

j.        Hadis Musnad Ahmad  No. 22690

حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ حَدَّثَنِى أَبِى حَدَّثَنَا عَفَّانُ وَحَسَنُ بْنُ مُوسَى قَالاَ حَدَّثَنَا حَمَّادُ بْنُ سَلَمَةَ عَنْ عَلِىِّ بْنِ زَيْدٍ - قَالَ حَسَنٌ فِى حَدِيثِهِ أَنْبَأَنَا عَلِىُّ بْنُ زَيْدٍ - عَنْ أَبِى الْمَلِيحِ - قَالَ الْحَسَنُ الْهُذَلِىِّ - عَنْ رَوْحِ بْنِ عَابِدٍ عَنْ أَبِى الْعَوَّامِ عَنْ مُعَاذِ بْنِ جَبَلٍ قَالَ كُنْتُ رِدْفَ النَّبِىِّ -صلى الله عليه وسلم- عَلَى جَمَلٍ أَحْمَرَ فَقَالَ « يَا مُعَاذُ ». قُلْتُ لَبَّيْكَ. قَالَ « هَلْ تَدْرِى مَا حَقُّ اللَّهِ عَلَى الْعِبَادِ ». قَالَ فَقُلْتُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ أَعْلَمُ. قَالَهَا ثَلاَثاً فَقُلْتُ ذَلِكَ ثَلاَثاً ثُمَّ قَالَ « حَقُّهُ عَزَّ وَجَلَّ أَنْ يَعْبُدُوهُ وَلاَ يُشْرِكُوا بِهِ شَيْئاً ». ثُمَّ قَالَ « هَلْ تَدْرِى مَا حَقُّ الْعِبَادِ عَلَى اللَّهِ إِذَا فَعَلُوا ذَلِكَ ». فَقُلْتُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ أَعْلَمُ. قَالَهَا ثَلاَثاً وَقُلْتُ ذَلِكَ ثَلاَثاً فَقَالَ « حَقُّهُمْ عَلَيْهِ إِذَا هُمْ فَعَلُوا ذَلِكَ أَنْ يَغْفِرَ لَهُمْ وَأَنْ يُدْخِلَهُمُ الْجَنَّةَ » حَدَّثَنَا عَفَّانُ وَحُسْنٌ قَالَا ثَنَا حَمَّادٌ عَنْ عَطَاءِ بْنِ السَّائِبِ عَنْ أَبِي رَزِينٍ عَنْ مُعَاذِ بْنِ جَبَلٍ مِثْلَهُ غَيْرَ أَنَّهُ قَالَ أُتِيَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ بِحِمَارٍ قَدْ شُدَّ عَلَيْهِ بَرْدَعَةٌ إِلَّا أَنَّ حَسَنًا جَمَعَ الْإِسْنَادَيْنِ فِي حَدِيثِهِ
الجزء : 48
الصفحة : 139
الكتاب : مسند أحمد
المؤلف : أبو عبدالله أحمد بن محمد بن حنبل بن هلال بن أسد الشيباني. الفقيه والمحدث، صاحب المذهب.


Artinya:
Telah bercerita kepada kami 'Affan dan Hassan bin Musa keduanya berkata; Telah bercerita kepada kami Hamad bin Salamah dari 'Ali bin Zaid. -Hasan menyebutkan dalam haditsnya; Telah memberitakan kepada kami 'Ali bin Zaid- dari Abu Al Malih. Berkata Al Hasan Al Hudzali dari Rouh bin 'Abid dari Abu Al 'Awwam dari Mu'adz bin Jabal berkata; Saya pernah membonceng Nabi Shallallahu'alaihiwasallam mengendarai unta merah, beliau bersabda; "beliau bersabda; "Hai Mu'adz!" saya menjawab; Baik, wahai Rasulullah! Rasulullah Shallallahu'alaihiwasallam bersabda: " Apa hak Allah atas manusia?" saya menjawab; Allah dan RasulNya yang lebih tahu. Beliau menanyakannya sebanyak tiga kali dan saya menjawabnya tiga kali. Rasulullah Shallallahu'alaihiwasallam bersabda: "Bahwa mereka menyembahNya dan tidak menyekutukanNya dengan sesuatu pun." Rasulullah Shallallahu'alaihiwasallam bersabda: "Hai Mu'adz!" saya menjawab; Baik, wahai Rasulullah! Rasulullah Shallallahu'alaihiwasallam bersabda: "Apa kau tahu hak manusia atas Allah bila mereka melakukan hal itu?" saya menjawab; Allah dan RasulNya yang lebih tahu. beliau menanyakannya sebanyak tiga kali dan saya menjawabnya tiga kali Rasulullah Shallallahu'alaihiwasallam bersabda: "Bila mereka melakukan hal itu, Allah mengampuni mereka dan memasukkan mereka ke surga." Telah bercerita kepada kami 'Affan dan Husn telah bercerita kepada kami Hammad dari 'Atho` bin As-Sa`ib dari Abu Razin dari Mu'adz bin Jabal seperti hadits di atas, hanya saja disebutkan; Rasulullah Shallallahu'alaihiwasallam diberi keledai yang telah dikencangkan pelananya. Hassan menyatukan kedua sanad tersebut dalam haditsnya.

3.      Kajian Tarikh ar-Ruwah / Tahqiq (Lidwa dan Mausuah)
a.       Skema Sanad  Hadis Bukhari : 2644

Mu'adz bin Jabal bin
'Amru bin Aus

Amru bin Maimun

Amru bin 'Abdullah bin
'Ubaid

Salam bin Sulaim

"Yahya bin Adam bin
Sulaiman, maula keluarga
Abi Mu'ith"

Ishaq bin Ibrahim bin
Makhlad

Skema: Mutashil, Kedudukan:Marfu'
b.      Biografi Rawi Hadis dan Penilaian Ulama Terhadap Rawi Hadis
·      Mu'adz bin Jabal bin Amru bin Aus
الاسم : معاذ بن جبال بن عمرو بن أوس
الطبقة : صحابي – النسب : الأ نصاري الخزرجى
الكنية : أبو عبد الرحمن
بلد الإ قامة : الشام – بلد الوفاة : الشام
تاريخ الوفاة : 238 هجرية
شيوخ : (يروي عن النبي صلى الله عليه وسلم )
تلاميذ : أبو سعيب , أبو ظبية , أبو عبدالله
جرح تعديل : من الصحابه ورتبتهم أسمى مراتب العدالة والتوثيق
Nama Lengkap : Mu'adz bin Jabal bin 'Amru bin Aus
Kalangan : Sahabat
Kuniyah : Abu 'Abdur Rahman
Negeri semasa hidup : Syam
Wafat : 18 H
Komentar Ulama : - Ibnu Hajar al 'Asqalani : Sahabat
- Adz Dzahabi : Sahabat

·      Amru bin Maimun
الاسم : عمرو بن ميمون
الطبقة : من كبار التا بعين – النسب : الأودي
الكنية : أبو عبدالله
بلد الإ قامة : الكوفة
تاريخ الوفاة : 74 هجرية
شيوخ : جندب بن جنادة , خزيمة بن ثابت بن الفاكه , عبد بن غبد
تلاميذ : الأسود بن قيس , إبراهيم بن يزيد بن شريك , إسماعيل بن عبدالرحمن بن أبى كريمة
جرح تعديل : يحي بن معين : ثقة , العجلي : ثقة , النسابري : ثقة
 
Nama Lengkap : Amru bin Maimun
Kalangan : Tabi'in kalangan tua
Kuniyah : Abu 'Abdullah
Negeri semasa hidup : Kufah
Wafat : 74 H
Komentar Ulama : - Yahya bin Ma'in : Tsiqah
-  Al 'Ajli : Tabi’i Tsiqah
-  Ibnu Hajar al 'Asqalani : Tsiqah
·      Amru bin ‘Abdullah bin ‘Ubaid
الاسم : عمرو بن غبدالله بن عبيد
الطبقة : الوسطى من التابعين – النسب : السبيعي الهمداني
الكنية : أبو إسحاق
بلد الإ قامة : الكوفة – بلد الوفاة : الكوفة
تاريخ الوفاة : 128 هجرية
شيوخ : أبو أسماء , إبراهيم بن مهاجر بن جابر , أبو بكر بن أبى موسى عبدالله بن قيس
تلاميذ : أبراهيم بن طهمان بن شعبة , إبراهيم بن عثمان بن خواستي
جرح تعديل : أحمد بن حنبل : ثقة , يحي بن معين : ثقة , أبو حاتم الرازي : ثقة
Nama Lengkap : Amru bin 'Abdullah bin 'Ubaid
Kalangan : Tabi'in kalangan pertengahan
Kuniyah : Abu Ishaq
Negeri semasa hidup : Kufah
Wafat : 128 H
Komentar Ulama : - Ahmad bin Hambal : Tsiqah
-  Yahya bin Ma'in : Tsiqah
- Adz Dzahabi : Ahadul Ahlam
·      Salam bin Sulaim

الاسم : سلام بن سليم
الطبقة : كبار الأتباع – النسب : الحنفي
الكنية : أبو الأخوص
بلد الإ قامة : الكوفة – بلد الوفاة : تاكوفة
تاريخ الوفاة : 179 هجرية
شيوخ : آدم بن علي , تلأسود بن قيس , إبراهيم بن مهاجر بن جابر
تلاميذ : أحمد بن جواس , أحمد بن إبراهيم بن خالد , إسماعيل بن أباز
جرح تعديل : يحي بن معين : ثقة متقن , أبو حاتم الرازي : صدوق , أبو زرعة الرازي : ثقة
Nama Lengkap : Salam bin Sulaim
Kalangan : Tabi'ut Tabi'in kalangan tua
Kuniyah : Abu Al Ahwash
Negeri semasa hidup : Kufah
Wafat : 179 H
Komentar Ulama : - Yahya bin Ma'in : Tsiqah Mutqin
-  An Nasa'i : Tsiqah
- Abu Zur'ah : Tsiqah
- Ibnu Hibban : disebutkan dalam 'ats tsiqaat
- Ibnu Hajar al 'Asqalani : tsiqah mutqin & Shaahibu hadits
- Adz Dzahabi : al Hafidz
·      Yahya bin Adam bin Sulaiman (Maula Keluarga Abi Mu’ith)
الاسم : يحي بن آدم بن سليمان مولى آل أبي معيط
الطبقة : الصغرى من الأتباع – النسب : الأموي
الكنية : أبو زكريا
بلد الإ قامة : الكوفة – بلد الوقة : فلسطين
تاريخ الوفاة : 203 هجرية
شيوخ : إبراهيم بن حميد بن عبدالرحمن , أبو بكر بن عياس بن سالم , بشير بن سلمان
تلاميذ : أحمد بن سليمان بن عبدالله الملك , أحمد بن عبدالله بن أيوب
جرح تعديل : يحي بن معين : ثقة , يعقوب بن شيبة : ثقة , أبو حاتم الرازي : ثقة

Nama Lengkap : "Yahya bin Adam bin Sulaiman, maula keluarga Abi Mu'ith"
Kalangan : Tabi'ut Tabi'in kalangan biasa
Kuniyah : Abu Zakariya
Negeri semasa hidup : Kufah
Wafat : 203 H
Komentar Ulama : - Yahya bin Ma'in : Tsiqah
-  An Nasa'i : Tsiqah
- Abu Hatim : Tsiqah
- Ya'kub bin Syaibah : Tsiqah
- Ibnu Sa'd : Tsiqah
- Al 'Ajli : Tsiqah
- Ibnu Hibban : disebutkan dalam 'ats tsiqaat
- Ibnu Hajar al 'Asqalani : tsiqoh hafidz
- Adz Dzahabi : seorang tokoh
·      Ishaq bin Ibrahim bin Makhlad
الاسم : إسحاق بن إبزاهيم بن مخلد
الطبقة : كبار تبع الأتباع – النسب : الحنظلي المروزي
الكنية : أبو يعقوب – اللقب : ابن راهوية
بلد الإ قامة : حصص – بلد الوفاة : نها وند
تاريخ الوفاة : 238 هجرية
شيوخ : أزهر بن سعد , بشر بن عمر بن الحكم , جرير بن حازم بن زيد , حاتم بن إسماعيل بن أبر
تلاميذ : إسحاق بن منصور بن بهر ام , زكريا بن يحي بن إياس , محمد بن يحي عبدالله بن خالد بن فارس بن ذؤيب
جرح تعديل : أحمد بن حنبال : من أئمت المسلمين , ابن حبان : ذكره في الثقات
Nama Lengkap : Ishaq bin Ibrahim bin Makhlad
Kalangan : Tabi'ul Atba' kalangan tua
Kuniyah : Abu Ya'qub
Negeri semasa hidup : Himsh
Wafat : 238 H
Komentar Ulama : - Ahmad bin Hambal : Seorang imam kaum     muslimin
-  An Nasa'i : Ahadul aimmah
- Ibnu Hibban : disebutkan dalam 'ats tsiqaat
- Ibnu Hajar al 'Asqalani : Tsiqah hafidz mujtahid
- Adz Dzahabi : Imam


4.      Kesimpulan
Telah disimpulkan bahwa hadis Bukhori no.2644 tersebut adalah hadis Shahih yang memiliki kedudukan sebagai hadis Marfu’. Karena hadis tersebut diriwayatkan oleh Imam Bukhori, seorang ahli hadis yang termasyhur di antara para ahli hadis. Hadis tersebut tercantum didalam kitab Shahih Bukhori dan Muslim yang telah diketahui dengan  keshahihan hadisnya. Selain itu para rawi yang meriwayatkan hadis tersebut dinilai sebagai seorang yang Tsiqat, ‘Adl, dan tidak memiliki kecacatan. Selain itu, kualitas sanadnya muttasil dan periwayat hadis Nabi adalah seorang sahabat Nabi Mu’adz bin Jabal bin ‘Amr bin Aus al Anshori al Khozroji Abu Abdirrohman, yaitu sahabat yang terkenal dan terkemuka yang tidak diragukan lagi dalam periwayatan hadisnya.

5.      Kata Kunci
-                      حَقَّ : Sesuatu hal yang benar, memiliki, dan kekuasaan atas sesuatu atau untuk menuntut sesuatu, derajat atau martabat.
-                      رديف : menunggang di belakang seseorang.
-                      حق الله على العباد : apa-apa yang menjadi hak Allah atas para hambaNya dari ibadah dan ketaatan.
-                      حق العباد على الله : pemberian nikmat-nikmat dan keutamaan dari Allah sebagai keutamaan dan kebaikan atas orang-orang yang bertauhid.
-                       يتكلوا : bersandar
6.      Syarah (Penjelasan) Hadis
Nabi Muhammad Saw. dalam hadis ini menjelaskan tujuan Allah menciptakan makhluk, yaitu mengesakan Allah semata dalam ibadah dan ikhlas untuk-Nya. Maka, beliau menyampaikannya dengan bentuk pertanyaan supaya hal itu lebih kukuh menancap dalam jiwa dan lebih optimal untuk sampai pada pemahaman umat Nabi. Karena sungguh ini hak yang paling besar, tidak dimiliki oleh siapapun kecuali hanya milik Allah Maha Pencipta, Maha Agung, Maha Pemberi Nikmat, dan Maha Pemberi Keutamaan.
Sebagaimana Rosul yang mulia telah menjelaskan balasan yang berhak diperoleh hamba dari Allah – jika mereka menegakkan kewajiban yang paling besar ini (mengikhlaskan ibadah) – yaitu balasan bahwa Allah Swt. menyelamatkan mereka dari adzab neraka dan memasukkan mereka ke surga yang penuh kenikmatan. Disini nampak bahwa hak Allah atas hambaNya intinya ialah kewajiban hamba untuk ber-Tauhid, khususnya Tauhid Ubudiyyah.
Perkara ini menyenangkan dan menggembirakan orang yang beriman sehingga berkata Mu’adz meminta ijin Nabi shollallahu ‘alaihi wa sallam: “Bolehkah aku memberi kabar gembira ini kepada manusia?” Tetapi Rosul shollallahu ‘alaihi wa sallam melarang Mu’adz untuk kemaslahatan umatnya dan rasa kasih sayang beliau supaya umatnya bersungguh-sungguh dalam beramal yang dapat mendekatkan kepada Allah dan supaya mereka berlomba-lomba di dalamnya sehingga mereka memperoleh derajat yang tinggi di sisi Allah karena kesungguhan, jihad, dan berlomba-lombanya mereka.
Rasulullah melarang sahabat Mu’adz menyebarkan hadis tersebut agar hadis tersebut tidak dipersepsi secara sempit (berpasrah diri tanpa dibarengi dengan ikhtiar sungguh-sungguh dalam beribadah kepada Allah Swt). Nabi Muhammad Saw. takut bila umatnya akan bersandar kepada janji semacam ini sehingga meremehkan amal shalih dan berlambat-lambat dalam beramal, maka sungguh mereka akan kehilangan banyak kebaikan dan pahala yang besar.
Di hadis tersebut Rasulullah melarang Sahabat Mu’adz untuk menyebarkannya. Walaupun saat ini kita semua menjadi tahu hadis tersebut, karena dalam rangkaian riwayat itu disebutkan bahwa menjelang akhir hayatnya, Mu’adz memberitahukan kepada sahabat lain dikarenakan beliau  takut menjadi termasuk orang yang menyembunyikan hadis.
Faidah yang diperoleh dari hadits:
a. Sikap hikmah Rosulullah shollallahu ‘alaihi wa sallam dalam mengajar di mana beliau membuka pelajaran dengan pertanyaan supaya lebih berpengaruh dalam diri dan lebih terang bagi pemahaman orang yang belajar.
b. Tawadhu’ dan baik akhlaqnya Rosulullah shollallahu ‘alaihi wa sallam di mana beliau menaiki himar (keledai) memboncengkan sahabatnya di atas tunggangan.
c. Terdapat penjelasan hak Allah yang paling besar atas hamba-hamba-Nya, yaitu tauhid kepada Allah dan mengesakan-Nya dalam ibadah.
d. Terdapat keutamaan yang diberikan Allah kepada hamba-Nya yang menunaikan hak tersebut dengan balasan terbaik.
e. Disunnahkan memberi kabar gembira kepada kaum muslimin.
f. Sikap takut dari bersandar kepada luasnya rahmat Allah, karena akan banyak merugikan orang-orang yang bersandar kepada janji tersebut.
7.      Konsep Tematik
Dilihat dari sisi tematik, kandungan yang termuat dalam hadis Bukhari no.2644 tersebut memiliki tema Tauhid,  khususnya Tauhid Ubudiyyah.



DAFTAR PUSTAKA

      

Syarikah Shakhr Libarmij al-Hasib. Mausu'ah al-Hadis al-Syarif al-Kutub al-Tis'ah.
Lidwa Pusaka i-Software, Kitab 9 Imam Hadits
Ibnu Hajar al-Asqalani. Fathul Bari , Syarah Shahih al Bukhari, 19 Jilid. Pustaka Imam Asy-Syafi’i
https://aburamiza.wordpress.com/2012/02/21/hadits-ketiga-haq-allah-atas-para-hambanya/

Tidak ada komentar:

Posting Komentar